«فرانک بورمن» در ۹۵ سالگی درگذشت؛ زندگی فرمانده اولین پرواز انسان‌ها به ماه

فرانک بورمن (Frank Borman)، که در سال ۱۹۶۸ فرمانده اولین پرواز انسان‌ها به ماه می بود، در سن ۹۵ سالگی درگذشت. فرماندهی بورمن در مأموریت آپولو ۸ دومین سفر او به فضا می بود. او پیش‌تر در مأموریت جمینای ۷ نیز به فضا سفر کرده می بود. بورمن در کل این دو پرواز ۱۹ روز و ۲۱ ساعت و ۳۵ دقیقه را در فضا سپری کرد.

ناسا پنجشنبه ۹ نوامبر (۱۸ آبان) در بیانیه‌ای خبرداد که بورمن روز سه‌شنبه ۷ نوامبر (۱۶ آبان) در شهر بیلینگز ایالت مونتانا درگذشت.

در این بیانیه می‌خوانیم که «امروز یکی از بهترین‌های ناسا را در یادمان داریم. فرانک بورمن فضانورد یک قهرمان آمریکایی واقعی می بود. … فرانک می‌دانست کاوش چه قدرتی در اتحاد انسان‌ها دارد، وقتی که او گفت کاوش واقعاً مبنا روح انسان است.»

زندگی و اسبق فرانک بورمن

فرانک فردریک بورمن دوم در تاریخ ۱۴ مارس ۱۹۲۸ (۲۳ اسفند ۱۳۰۶) در شهر گری ایالت ایندیانا به‌دنیا آمد. اما او توسان آریزونا را زادگاه خود می‌دانست.

بورمن در ۱۹۵۰ با مدرک لیسانس از آکادمی نظامی ایالات متحده در وست‌پوسنت نیویورک فارغ‌التحصیل شد. او به‌گفتن ستوان دوم داخل نیروی هوایی ایالات متحده شد و در سال ۱۹۵۱، نشان خلبانی خود را دریافت کرد.

یک سوراخ در پرده گوش او، نتیجه تمرین بمباران شیرجه‌ای در زمان سرماخوردگی، علتشد تا در سال ۱۹۵۲ موقتاً پرواز را کنار بگذارد و به انجام ماموریت های غیرپروازی مشغول بشود.

او بعد از آن مربی پروز جت شد. سپس در سال ۱۹۵۷ مدرک فوق‌لیسانس خود را در رشته مهندسی هوافضا از موسسه تکنولوژی کالیفرنیا (Caltech) دریافت کرد. بعد از این، بورمن برای خدمت در سمت استادیار به دانشگاه وست‌پوینت برگشت.

در ۱۹۶۰، بورمن داخل مدرسه خلبانی نیروی هوایی شد تا به‌گفتن خلبان هواپیماهای آزمایشی آموزش ببیند. او به‌همراه مایکل کالینز (Michael Collins) و جیم اروین (Jim Irwin)، که هردو در آینده فضانورد برنامه آپولو شدند، به‌گفتن خلبان تست فارغ‌التحصیل شد.

در ۱۹۶۱، بورمن یکی از اولین پنج دانشجوی دانشکده خلبانی پژوهش‌های هوافضا شد؛ دانشکده‌ای برای تبدیل خلبان‌های تست به فضانورد. نیروی هوایی او را برای دومین کلاس فضانوردان ناسا ثبت‌نام کرد و فرانک بورمن در ۱۷ سپتامبر ۱۹۶۲ (۲۶ شهریور ۱۳۴۱) به‌گفتن یکی از اعضای گروه «۹ نفر بعدی» انتخاب شد.

مأموریت جمینای ۷

اولین نقش بورمن در ناسا، نظارت و همکاری در ساخت بوستر تایتان ۲ کمپانی Martin Marietta (لاکهید مارتین امروز) برای مأموریت جمینای می بود. او این چنین تمرینات جنگل و آب را برای فضانوردی گذراند.

بورمن در ابتدا فضانورد پشتیبان مأموریت جمینای ۳ می بود. اما همکاری خوبی بین او و گاس گریسوم (Gus Grissom)، خلبان جمینای ۳، شکل نگرفت. به همین علت، بورمن به‌گفتن فضانورد پشتیبان مأموریت جمینای ۴ انتخاب شد که این انتخاب او را در خمده پرواز جمینای ۷ قرار می‌داد.

مقصد از مأموریت جمینای ۷ آزمایش و کشف سختی‌های وجود خدمه در فضا در زمان وقتی برابر با فرود مأموریت‌های آپولو روی ماه می بود. بورمن و جیم لاول (Jim Lovell) در ۴ دسامبر ۱۹۶۵ (۱۳ آذر ۱۳۴۴) به فضا رفتند. آن‌ها دو هفته را در کپسول دونفره گذراندند. ماموریت آن‌ها آزمایش غذاهای منجمد و جمع‌آوری داده‌های پزشکی یکدیگر می بود. آن دو اولین فضانوردان ناسا بودند که لباس‌های فضانوردی خود را در طول یک پرواز درآوردند ــ کاری که بعدها فضانوردان آپولو باید چندین دفعه انجام می‌دادند.

۱۱ روز سپس، فضاپیمای بورمن و لاول تبدیل به یک مقصد منفعل برای ملاقات دو فضاپیمای سرنشین‌دار شد. جمینای 6A با وجود والی شیرا (Wally Schirra) و تامس استفورد (Thomas Stafford) چند روز بعد از جمینای ۷ به مدار زمین پرتاب شد. این دو یک مانور نزدیک در فاصله ۳۰ سانتی‌متری یکدیگر انجام دادند که برای پرواز فضاپیماهای آپولو به ماه ملزوم می بود.

جمینای ۷ در ۱۸ دسامبر (۲۷ آذر) در شمال اقیانوس اطلس فرود آمد و با یک ناو هواپیمابر به ساحل رفتند.

فرانک بورمن، فرماندهی آپولو ۸

بعد از مرگ خدمه آپولو ۱ (گریسوم، اد وایت و راجر چافی) طی یک آتش‌سوزی در سکوی پرتاب در زمستان ۱۹۶۷، ناسا بورمن را به‌گفتن تنها فضانورد هیئت بازنگری حادثه انتخاب کرد. دفاعیات بورمن از برنامه فضایی آپولو در مجلس آمریکا یکی از عوامل مهم در بقای این مأموریت می بود.

بعد از مأموریت آپولو ۷، مأموران اطلاعات ایالات متحده گزارش دادند که شوروی به پرواز در مدار ماه نزدیک می‌بشود. از آن‌جا که مدول ماه‌نشین آپولو تا این مدت آماده نشده می بود، بورمن پذیرفت که در مأموریت آپولو ۸ به مدار ماه پرواز کند.

۲۱ دسامبر ۱۹۶۸ (۳۰ آذر ۱۳۴۷)، بورمن، لاول و بیل آندرس (Bill Anders) اولین فضانوردانی بودند که بر ساترن ۵، قدرتمندترین راکت آمریکایی تا آن زمان، سوار می‌شدند. آن‌ها با رسیدن به شدت ۳۹٬۰۰۰ کیلوتر بر ساعت رکورد سریع‌ترین شدت پرواز زمان خود را شکستند.

آن‌ها سه روز سپس به ماه رسیدند و در مداری در ۱۸۵ کیلومتری سطح ماه قرار گرفتند. بورمن، لاول و آندرس اولین انسان‌هایی بودند که نیمه دیگر ماه را دیدند. آن‌ها این چنین اولین تبدیل به انسان‌هایی شدند که زمین را از ماه دیدند و آن عکس معروف زمین را در افق ماه گرفتند.

آن‌ها در ۲۴ دسامبر (۳ دی) یک تماس تلویزیونی با زمین برقرار کردند. بورمن به‌گفتن فرمانده مأموریت کریسمس را از ماه تبریک او گفت و ماه را این‌طور توصیف کرد: «گستره‌ای گسترده، تنها و مهیب از پوچی.» سخن‌های بورمن با خواندن چند سطر از کتاب سفر پیدایش آخر یافت.

آن‌ها در ۲۷ دسامبر (۶ دی) در اقیانوس ارام فرود آمدند و با یک ناو هواپیمابری به خشکی بازگشتند.

ناسا به بورمن نظر داد تا فرمانده مأموریت آپولو ۱۱ بشود. بورمن این نظر را رد کرد تا نیل آرمسترانگ تبدیل به اولین انسانی بشود که پا روی ماه گذاشت.

بورمن درمورد این تصمیم حرف های می بود «علت من برای پیوستن به ناسا شرکت در برنامه فضایی آپولو، برنامه ماه و خوشبختانه، ناکامی روس‌ها می بود. هیچ‌گاه جستوجو هدفی شخصی نبودم. من هیچ‌زمان نمی‌خواستم اولین انسان روی ماه باشم و صادقانه بگویم، برای من بعد از آخر آپولو ۱۱ کل این مأموریت آخر یافت. باقی آن تنها تزئین کیک با خامه می بود.»

بورمن به‌زودی از ناسا و نیروی هوایی بازنشسته شد و بعد از یک دوره مدیریت پیشرفته در مدرسه کسب‌وکار هاروارد، داخل صنعت هوافضا شد. او به‌پاس خدمات خود در ارتش و ناسا جوایز و افتخارات بسیاری کسب کرد و یک دهانه در سمت دیگر ماه به‌نام او نامگذاری شده است.

او اکنون، دو سال بعد از مرگ همسرش سوزان، درگذشته است. تا پیش از این، بورمن مسن‌ترین فضانورد آمریکایی زنده می بود، و اکنون این جایگاه در اختیار لاول، همسفر دو پرواز فضایی او، است.