آلودگی هوا متهم ردیف اول مرگ ومیر_غروب شهر

آلودگی هوا تأثیرات تعداد بسیاری بر سلامت افراد دارد. بر پایه پژوهش‎های انجام شده در سال ۱۴۰۲، ۱۴.۷ درصد از مرگ‌ومیر افراد ناشی از بیماری‎های قلبی، به علت روبه رو طویل‌زمان با ذرات معلق است.

دکتر عباس شاهسونی، معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تحول اقلیم و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به این نوشته می‎گوید:«مجدد غلظت ذرات معلق افزایش یافته به طوری که در برخی از ایستگاه‎ها، شاخص کیفیت هوا ناسالم و خطرناک گزارش می‎شود. اما علت مهم این گرد و غبار، پیامدهای ناشی از تحول اقلیم، خشکسالی‎ها و افت بارندگی طی چند سال قبل است. همین نوشته علتشده تعداد بسیاری از مناطق اطراف تهران مستعد گرد و غبار شوند و با کمترین مقدار افزایش وزش باد، ذرات گرد و غبار داخل اتمسفر شود.»

وی با اشاره به تفاوت‎ ذرات گرد و غبار و ذراتی که از آلاینده‎ها در هوا وجود دارد، می‎گوید:«فقط ذرات زیر ۱۰ میکرون می‎توانند داخل سیستم تنفسی بدن شوند، اما ذرات گرد و غبار طبق معمولً بزرگ‎تر از ۱۰ میکرون می باشند به همین علت باید بین ذرات ناشی از طوفان گرد و غبار و ذرات ناشی از احتراق خودروها تفکیک قائل شویم. جنس ذراتی که در طوفان‎های گرد و خاک وجود دارد، زیاد تر از سیلیس، آهن، آلومینیوم و دیگر عناصری که در خاک یافت خواهد شد، است.

اما ذراتی که ناشی از آلاینده‌های خودروهاست، شامل ترکیبات آلی و فلزات سنگین می باشند. بازدید‎هایی در رابطه شاخص کیفیت هوا از ابتدای اغاز فصل تابستان ۱۴۰۴ تا ۳۱ تیرماه انجام شده است که نشان می‎دهد در شهر تهران فقط شش روز هوای خوب (پاک)، ۷۴ روز هوای قابل قبول، ۳۷ روز ناسالم برای گروه‌های حساس، ۴ روز ناسالم، یک روز زیاد ناسالم و دو روز خطرناک را پشت سر گذاشته‌ایم. در سال قبل در همین بازه وقتی ۵ روز هوای خوب (پاک)، ۹۴ روز هوای قابل قبول، ۲۴ روز ناسالم برای گروه‎های حساس و یک روز ناسالم برای همه گروه‌ها داشتیم. نتایج این بازدید نشان می‎دهد طوفان‎های گرد و غبار جهت افزایش ذرات معلق در تهران و افت کیفیت هوا نسبت به سال قبل شده‎اند.»

شاهسونی با اشاره به قیاس کیفیت هوا از یکم فروردین تا ۳۱ تیرماه با زمان شبیه سال‎های ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۴ می‎گوید:«در بازه ۱۲۴ روز فروردین تا ۳۱ تیرماه، تعداد روزهای قابل قبول به نسبت روزهای قابل قبول سه سال قبل تقریباً ۷ درصد افت داشته و در همین زمان، تعداد روزهای ناسالم برای گروه‎های حساس، ناسالم برای همه افراد جامعه و خطرناک هم افزایشی بوده است.»

بیشتر از ۳۰ هزار مرگ منتسب به ذرات معلق ۲.۵ pmآلودگی هوا به گفتن دومین عامل مرگ‌ومیر زودرس در دنیا شناخته شده است. شاهسونی درمورد آمار مرگ‌ومیر منتسب به آلودگی هوا در سرزمین می‎گوید:«مطابق آخرین نتایج کتاب مقداری‌سازی مرگ‎های منتسب به ذرات معلق در سال ۱۴۰۲ که توسط مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تحول اقلیم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شده است، ۳۰ هزار و ۶۰۰ مرگ منتسب به ذرات معلق
 ۲.۵ pm در ۵۷ شهر سرزمین داشتیم. آلودگی هوا با اهمیت ترین عامل مرگ‎های ناشی از منبع های غیرواگیر محسوب می‎شود. بخشی از شهروندان به ذرات هوای آلوده حساس‌تر می باشند از جمله زنان باردار، کودکان، سالمندان و افراد با بیماری‎های خاص که این آلودگی علتافزایش بیماری‎های تنفسی در این گروه می‎شود.

این چنین طوفان‎های گرد و غبار بیماری‎های قلبی و عروقی را تشدید می‎کند و مقدار مصرف داروهای تنفسی را هم افزایش می‎دهد. به طور میانگین ۱۴.۷ درصد از مرگ‎ها به علت ایسکمیک قلب (انسداد عروق کرونری) در سال ۱۴۰۲ منتسب به روبه رو طویل با ذرات معلق  ۲.۵ pm در سرزمین بوده است، این چنین ۱۴.۹ درصد از مرگ‎های سکته مغزی هم منتسب به همین ذرات است. این اعداد در مناطقی که طوفان گرد و غبار در بازه وقتی بیشتری وجود دارد، همانند زابل در سیستان و بلوچستان، اهواز، ایرانشهر و… زیاد تر است.»

به حرف های معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تحول اقلیم، وقتی که حالت هوا در شرایط ناسالم است، مردم تا می‎توانند کمتر در فضای باز وجود اشکار کنند، اما در صورتی که ناچار به خروج از منزل می باشند، حتماً از ماسک‎های مناسب منفعت گیری کنند. این چنین فعالیت‎های ورزشی را افت دهند. مدام پیشنهاد می‎شود، زیاد تر سبزیجات، میوه‎ها و غذاهای سبک میل کنند، حتی آب زیاد در این ایام می‎تواند پشتیبانی‌کننده باشد.

وقتی که شاخص کیفیت هوا روی عدد ۰ تا ۵۰ باشد، هوای خوب (پاک) خوانده می‎شود اما این عدد هر چه افزایش اشکار ‎کند و در عدد ۱۰۱ تا ۱۵۰ قرار ‌گیرد، کیفیت هوا برای گروه‎های حساس جامعه ناسالم است؛ همانند زنان باردار، کودکان، سالمندان، افراد با بیماری‎های خاص، افراد چاق و حتی سیگاری‎ها هم در این دسته قرار می‎گیرند. شاهسونی توضیح می‎دهد:«گروه‎های حساس جامعه ۳۰ درصد جمعیت شهری همانند تهران را راه اندازی می‎دهند. اگر جمعیت تهران را ۱۰ میلیون نفر در نظر بگیریم، نزدیک به سه میلیون نفر در شاخص کیفیت هوای بالاتر از ۱۰۰ دچار مشکل می‎شوند.

اکنون اگر این عدد زیاد تر شود، یعنی به ۱۵۰ تا ۲۰۰ برسد، هوا ناسالم برای همه گروه‎های جامعه است و اگر روال آلودگی به بالای ۳۰۰ برسد، حالت هوا خطرناک محسوب می‎شود. افرادی که در این چنین هوایی ناچار به خروج از منزل می باشند، باید ساعت حضورشان را به کمترین زمان ممکن برسانند و حتماً از ماسک‎های استاندارد از جمله N 95 منفعت گیری کنند. اگر این ماسک‎ها در دسترس نبوده است، ماسک‎های طبی مورد قبول وزارت بهداشت هم پشتیبانی‌کننده است به شرطی که به درستی روی سیستم تنفسی دهان و بینی قرار گرفته باشد.»