چرا بعد از ۱۴۰۰ سال از اتفاق عاشورا روز به روز میل و اشتیاق به برگزاری مراسم زیاد تر می شود؟_غروب شهر

به گزارش خبرگزاری برنا؛ امام حسین(ع) نه تنها برای شیعیان، بلکه برای تعداد بسیاری، از مذهب و حتی دین‌های دیگر هم از اهمیت خاصی برخوردار است؛ اما متاسفانه در برخی از موارد ناظر این هستیم که در برخی از مجالس عزاداری‌، با همه اهمیتی که دارند، رفتارهایی صورت می‌گیرد که با دقت به نفس و اصل مکتب، بهتر است که صورت بهتری به خود بگیرند؛ تا زیبایی‌های این آیین بشری، پایدار مانده، چه بسا بیشتر از پیش هم ابراز و ظهور یابند.

اصرار ائمه در برپایی مجالس عزاداری

در احادیث دینی ما روایات بسیاری از سوی ائمه (ع) نقل شده است که اصرار زیاد بسیاری بر برپایی مجالس و محافل عزادری امام حسین (ع) نقل شده است. چرا که عزاداری می‌تواند در تبیین راه امام (ع) نقش مهمی داشته باشد. امام رضا (ع) در حدیثی می‌فرمایند:” منْ جَلَسَ مَجْلِساً یُحْیی فیهِ أمْرُنا لَمْ یَمُتْ قَلْبُهُ یَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ. هر کس در مجلسی بنشیند که در آن امر (و خط و مرام ما) احیا می‌شود، دلش در روزی که دل‌ها می‌میرند، نمی‌میرد. “(بحار الأنوار، ج ۴۹، ص ۹۰)

به نظر می‌رسد با دقت به اهمیت مراسم عزاداری سیدالشهداء در ماندگاری مطلب نهضت عاشورا، آنچه زیاد الزامی است، برگزاری با لیاقت این محافل و مجالس است ولی بعضی اوقات دیده می‌شود این‌گونه مراسم‌ به مسائلی آمیخته خواهد شد که مغایر با اهداف بوده، بعضا مراسم‌ را از مقصد مهم که دارند، دور می‌کند.

به این علت مقصد مهم در تشکیل مراسم عزاداری تبلیغ دین است و هنگامی تبلیغ دین همراه با احساسات و معنویت شد، در دل‌ها می‌نشیند و حتی می‌تواند انقلابی تشکیل کند؛ به طوری که امام خمینی (ره) هم در فرمایشات خود بر دقت به محرم و صفر پافشاری داشتند.

هیچ ملتی و هیچ دینی این چنین وسیله قوت‌مندی برای پیشرفت و سعادت در دست ندارند. اگر در عزاداری‌ها به درس‌های کربلا دقت بیشتری می‌شد، این همه امکانات و بودجه، صرف مبارزه با ناهنجاری‌های گوناگون و آثار طویل‌زمان آنها نمی‌شد.

تحریف و صدمه‌‌های هر اتفاق اجتماعی و به اختصاصی تحریف مربوط به قیام حسینی و عزاداری، اساسا از سپس جامعه شناختی، معلول علت‌هایی در درون آن جامعه‌اند که شناخت درست آن‌ها، نخستین و احتمالا با اهمیت ترین قدم برای برخورد مناسب با آن باشد.

 صدمه‌های عزاداری

درمورد صدمه‌های عزاداری، محققان وعلمای دینی و مردم به نکات و مواردی اشاره کرده‌اند که از جمله آنها عبارت هستند از:

* یکی از نمود‌های عاشورا اقامه نماز اول زمان امام حسین(ع) در کارزار مبارزه با دشمنانش می بود. چه بسا در برخی از موراد به علت مدیریت نکردن زمان و افراط در عزداری‌ها ناظر به تعویق افتادن یا قضا شدن نماز هستیم.

* اذیت‌ها و آزارهایی برای دیگران؛ به طور مثال از طریق صدای بلندگو نه تنها در روز بلکه در شب زمان نیز و در نزدیکی  مکان‌های همچون بیمارستان‌ها که نباید باشد ناظر این کار هستیم، نواختن شیپور، مسدودکردن خیابانها، اجرای آهنگ‌های مبتذل، ترسیم شمایل نادرست از ائمه (ع) و…

*منفعت گیری موسیقی‌هایی که در شان عزاداری حسینی نیست یا منفعت گیری از اشعاری که در شان اهل بیت(ع) نیست، در شرایط فقط مداح‌محور بودن برخی مجالس عزاداری. در سال‌های تازه از سوی منتقدان ادبی و شاعران آیینی به برخی هیات‌های مذهبی و دسته‌های عزاداری این نقد داخل شده است که نوحه‌ها از محتوا و ریتم متناسبی برخوردار نیستند. در حالی که بخشی از ضعف‌های حاضر در این عرصه به نبوده است منبع های مکتوب نوحه‌سرایی و مرثیه‌سرایی برمی‌گردد. منتقدان ادبی و شاعران آیینی می‌توانند با تشکیل آثار خوب در این عرصه هم به قوت مجموعه شعرهای مذهبی اضافه کنند و هم چنیین منبع های مفیدی را برای منفعت گیری مداحان جوان و حتی آموزش به آنها برای تشکیل نوحه‌های خوب تشکیل کنند تا مداحان جوان برای نوحه‌خوانی و مداخی به سراغ اشعار نامتناسب حاضر در فضای مجازی و اینترنت نروند.

*تکراری بودن محتواهای سخنرانی‌ها و فقدان نوآوری و به روز بودن سخنرانان و در مواردی قرار گرفتن مجالس عزاداری در اختیار افراد کم‌سواد.

*صدمه رساندن به بدن، همانند قمه‌زنی که مبنای دینی ندارد.

*منفعت گیری از ظروف یک‌بار مصرف در زیاد از مراسم عزاداری که در مواردی می‌تواند صدمه‌های بسیاری را برای جامعه در بر داشته باشد. در حالی که در چند سال تازه مشاهده شده است برخی از هیات عزاداری ضمن مراعات بهداشت محیطی اشخاصی را به منظور جمع‌آوری پسماندهای عزاداران انتخاب کرده‌اند.

*تجمل‌گرایی در برخی از عزاداری‌ها یا  در برپایی سفره‌های عزاداری.

*آرایش و پوشش بعضا شگفت و غریب جوانان و نوجوانانی که در دست‌های عزاداری ناظر آن هستیم و در موادری حتی برخی آرایشگران خدماتی همچون آرایش محرم را اراعه خواهند داد.

*حذف برخی از تعزیه‌ها که نمود نمایش و تاثییر گذاری اجتماعی بسیاری داشت و در هنر و فرهنگ ایرانی و اسلامی ریشه داشت؛ حتی در برخی از موادر در این آیین ملی و مذهبی ناظر ورود خرافه هستیم.

*اصرار بیشتر از اندازه به موارد احساسی برای بر انگیختن شور در عزادارن حسینی و پرداخت کمتر به موضوعاتی که فلسفه حماسه حسینی(ع) را گفتن کرده است و ارتقاء شعور عاشورایی.

*کثرت بیشتر از اندازه هیات‌ها و کمرنگ شدن نقش مساجد در راهبری دسته‌های عزاداری.

*با دقت به تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر دامن زدن به اختلافات قومی و مذهبی شاهدیم در برخی از مجالس به پیشنهاد ایشان دقت نمی‌شود.

*تطبیق قیمت‌ها و هنجارهای مکتب امام حسین(ع) با معیارهای روز جامعه، یکی دیگر از مواردی است که باید مورد دقت خطیبان و مجلس گردانان قرار بگیرد.

*منفعت‌مندی از ظریفت فرهنگ‌ساز مجالس عزاری امام حسین(ع) در راستای هدایت موقوفات و نذورات آحاد مردم مشابه با نیازهای اجتماعی و فرهنگی و روز جامعه؛ چراکه نیت برخی از موقوفات و نذورات به طوری است که سود عمومی کمتری به جامع می‌رساند و مصداق و مثالهای عینی معارفه کنیم.

اما با وجود همه این صدمه‌ها که در سال‌های تازه به برخی از آنها پرداخته شده است، نباید “زیبایی محرم را مخدوش کنیم” چرا که شور و شوق محرم برای همگان قابل مشاهده و محسوس است و هیچ زمان نمی‌توانیم تاثیرگذاری و اهمیت آن را تکذیب کنیم. اما در عین حال باید شعور حسینی نیز به این شور افزوده شود تا ناظر تاثییر زیاد تر این آیین بزرگ باشیم.