هشدار نسبت به پیامدهای افت نرخ باروری در ایران – غروب شهر

به نقل از خبرگزاری مهر، صابر جباری پژوهشگر و فعال حوزه جمعیت، به تشریح چالش‌های جمعیتی ایران و راهکارهای مقابله با آن پرداخت و با اشاره به سیاست‌های قبل در حوزه تنظیم خانواده، او گفت: گفتمان «فرزند کمتر، زندگی بهتر» که در دهه‌های قبل در جامعه نهادینه شده می بود، یکی از عوامل مهم افت نرخ باروری در سرزمین است.

جباری گفت: هنگامی یک گزاره فرهنگی همانند فرزند کمتر، زندگی بهتر در جامعه درونی می‌شود و در کنار آن، راه حلهای پیشگیری از بارداری و تنظیم خانواده به شکل گسترده اجرا می‌شود، نتیجه‌ای جز افت نرخ باروری نخواهد داشت.

او گفت: این سیاست‌ها حتی بعد از هشدار مقام معظم رهبری در اغاز دهه ۹۰ نیز به شکل کامل متوقف نشدند و این نوشته علتشده است که ایران امروز با چالش سالخوردگی جمعیت روبه رو باشد.

پژوهشگر حوزه جمعیت با انتقاد از مسئولانی که درگذشته جایزه‌های بین‌المللی برای اجرای سیاست‌های کنترل جمعیت دریافت کرده‌اند، او گفت: متأسفانه افرادی که در این نادرست شریک بودند، نه‌تنها عذرخواهی نکردند، بلکه حتی جایزه‌های خود را بعد ندادند.

جباری پافشاری کرد: تحول گفتمان جمعیتی در سال‌های تازه، اگرچه گامی مثبت بوده، اما تا این مدت کافی نیست و نیاز به عمل های جدی‌تر در این حوزه حس می‌شود.

وی به مصوبات دولت چهاردهم اشاره کرد و او گفت: دولت تازه تصمیم گرفته است که از ابتدای سال ۱۴۰۵، ماهانه دو میلیون تومان به مادرانی که برای اولین‌بار مادر خواهد شد، پرداخت کند. این قانون تا این مدت به شکل کامل اجرا نشده و تنها نزدیک به ۳۰ تا ۵۰ درصد آن به مرحله اجرا گذاشته شده است.

جباری این چنین به آمار نرخ باروری در ایران اشاره کرد و او گفت: نرخ باروری کل در ایران از ۱.۶ به ۱.۴۴ افت‌یافته است که نشان‌دهنده افت ۱۶ صدم درصدی است. اگر این روال ادامه یابد، تبعات سنگینی برای آینده سرزمین به همراه خواهد داشت، از جمله افزایش جمعیت سالخورده و افت نیروی کار جوان.

این پژوهشگر حوزه جمعیت این چنین به وجود مخالفانی در حوزه جمعیت اشاره کرد که اعتقاد دارند سالخوردگی جمعیت مشکل جدی نیست و در جواب به این دیدگاه او گفت: این افراد به نوشته جهل دارند و باید بدانند که سالخوردگی جمعیت تبعات سنگینی برای سرزمین به همراه خواهد داشت.

جباری به اهمیت تحول الگوی رفتارهای باروری اشاره کرد و او گفت: تغییرات در رفتارهای باروری یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد و نیاز به زمان و برنامه‌ریزی دقیق دارد. علاوه بر اجرای قوانین حمایتی، باید گفتمان جمعیتی در جامعه به‌طوری تحول کند که فرزندآوری به‌گفتن یک قیمت موردتوجه قرار گیرد.

وی اصرار داشت: مرکز آمار ایران باید هر چه سریع تر آمار دقیق نرخ باروری را اظهار کند تا بتوان برنامه‌ریزی‌های ملزوم را انجام داد. ما نیاز به عمل های سریع و جدی در حوزه جمعیت داریم تا بتوانیم از چالش‌های آینده پیشگیری کنیم.

این پژوهشگر حوزه جمعیت افزود: چالش‌های جمعیتی ایران در سال‌های تازه به یکی از با اهمیت ترین موضوعات موردتوجه تبدیل شده است و کارشناسان اعتقاد دارند بدون عمل های جدی و برنامه‌ریزی دقیق، این چالش‌ها می‌توانند آینده سرزمین را تحت‌تأثیر قرار دهند. برنامه‌هایی همانند پرداخت یارانه به مادران و تحول گفتمان جمعیتی، اگرچه قدم‌های مثبتی می باشند، اما نیاز به اجرای کامل و حمایتهمه‌جانبه دارند تا بتوانند نتایج موردانتظار را به همراه داشته باشند.

جباری بار دیگر بر لزوم دقت جدی به نوشته جمعیت پافشاری کرد و او گفت: جمعیت جوان و پویا، بزرگ‌ترین اندوخته هر کشوری است و ما باید با برنامه‌ریزی دقیق و عمل های عملی، این اندوخته را نگه داری و تحکیم کنیم. بدون تحول در نگرش و سیاست‌ها، ایران با چالش‌های جدی در حوزه جمعیت روبه رو خواهد شد که بر همه جنبه‌های زندگی اجتماعی و اقتصادی تأثیر خواهد گذاشت.