راز جوان ماندن مغز در سالمندی_غروب شهر

پژوهشگران چینی دریافته‌اند که نواختن ساز موسیقی در سالمندی می‌تواند مغز را همچون یک ابزار کوک‌شده، منظم، فعال و جوان نگه دارد. این مطالعه تازه، مشخص می کند سالمندانی که سابقه نواختن ساز دارند، در فهمیدن گفتار در محیط‌های پر سر و صدا کارکرد بهتری دارند و الگوی فعالیت مغزی آن‌ها شباهت بسیاری به افراد جوان‌تر دارد.

مغز موسیقی‌دان‌ها همانند یک ساز کوک‌شده کار می‌کند

دکتر «یی دو» از آکادمی علوم چین می‌گوید:

«مغز سالمندانی که سال‌ها با موسیقی ارتباط داشته‌اند، همانند سازی دقیق و کوک‌شده، بدون نیاز به انرژی زیاد کار می‌کند. این تنظیم دقیق علتمی‌شود مغز آن‌ها فهمیدن گفتار را بدون سختی زیاد، حتی در محیط‌های پر سر و صدا، به‌درستی انجام دهد.»

بازدید مغز نوازندگان

در این پژوهش، فعالیت مغز سه گروه با منفعت گیری از اسکن fMRI بازدید شد:

• ۲۵ سالمند نوازنده موسیقی

• ۲۵ سالمند بدون سابقه نوازندگی

• ۲۴ فرد جوان غیرنوازنده

در آزمایش، به شرکت‌کنندگان کلماتی در محیطی با نویز پخش شد و از آن‌ها خواسته شد هجاها را تشخیص دهند. نتیجه شگفت‌انگیز می بود: سالمندانی که نوازنده بودند، توانستند با دقت و شدت بیشتری گفتار را تشخیص دهند.

ذخیره شناختی؛ سپر دفاعی مغز در برابر پیری

این یافته‌ها با مفهومی علمی به‌نام «ذخیره شناختی» (Cognitive Reserve) هم‌راستا است؛ به این معنی که مغز به‌واسطه‌ی آموزش، توانایی و فعالیت‌های ذهنی، مسیرهای جانشین و کارآمدی برای انجام وظایفش می‌سازد که در دوران پیری به پشتیبانی فرد می‌آید.

موسیقی راهی برای نگه داری کارکرد مغز

مطالعه حاضر از نظریه‌ای به نام «تنظیم افزایشی مهار» حمایتمی‌کند که مشخص می کند آموزش موسیقی علتمی‌شود مغز بهتر بتواند اطلاعات غیرمفید را فیلتر کرده و تمرکز بیشتری بر روی داده‌های مهم داشته باشد.

یا فقط موسیقی مؤثر است؟

محققان اعتقاد دارند دیگر فعالیت‌ها همانند یادگیری زبان دوم، حل معما، شرکت در کلاس‌های آموزشی یا ورزش منظم نیز امکان پذیر تاثییر شبیهی داشته باشند. اما آن‌چه اشکار است این است که سبک زندگی فعال و یادگیری مداوم، کلید نگه داری سلامت مغز در دوران سالمندی است.

هیچ‌زمان برای یادگیری یک ساز دیر نیست. موسیقی تنها یک سرگرمی نیست، بلکه اندوخته‌ای برای تحکیم مغز، جلوگیری از کم شدن شناختی و نگه داری کیفیت زندگی در سالمندی است.