تشخیص سالانه ۱۵ هزار مورد تازه سرطان پستان در ایران/ تابو‌ها و افتآگاهی مانع ها مهم پیشگیری_غروب شهر

به گزارش خبرنگار خبرگزاری برنا؛ سرطان پستان یکی از شایع‌ترین و در عین حال دلواپس‌کننده‌ترین انواع سرطان‌ها در بین زنان جهان و ایران است که روال رشد آن طی سال‌های تازه به شدت افزایش یافته است. این بیماری که در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمان و کنترل است، می‌تواند با انجام معاینات و غربالگری‌های منظم، به‌اختصاصی ماموگرافی، در مرحله های اولیه تشخیص داده شود و با درصد پیروزی بالایی درمان گردد. با این حال، در ایران تعداد بسیاری از زنان به علت عوامل گوناگون از جمله عدم آگاهی کافی، هراس از معاینات پزشکی یا وجود تابو‌های فرهنگی، از انجام چکاپ‌های دوره‌ای همانند ماموگرافی اجتناب می‌کنند و وقتی به پزشک مراجعه می‌کنند که بیماری به مرحله های پیشرفته رسیده است.

بازدید حالت سرطان پستان در ایران

برای بازدید زیاد تر حالت آگاهی و پیشگیری از سرطان پستان در ایران، او گفت‌وگویی دوستانه با ناهید نفیسی، فلوشیپ جراحی انکوپلاستیک پستان، رئیس انجمن جراحان پستان ایران، مسئول دوره پرورش فلوشیپ جراحی پستان در دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشیار این دانشگاه، داشتیم. وی به گفتن یکی از پیشگامان جراحی انکوپلاستیک پستان در سرزمین، به قضیه‌ای مهم در حوزه سلامت زنان اشاره می‌کند. 

نفیسی با گفتن این که تعداد بسیاری از زنان ایرانی سلامت خود را در برتری قرار نمی‌دهند، او گفت: خانم‌های ایرانی طبق معمولً مسائل مربوط به کار، خانواده و زندگی روزمره را در برتری قرار خواهند داد و کمتر به سلامتی خود دقت می‌کنند. این نگرش علتمی‌شود تا وقتی که با مشکل جدی روبه رو نشوند، به پزشک مراجعه نکنند.

وی اصرار کرد که مقاومت زنان در برابر انجام چکاپ‌های منظم از دلایل مهم تشخیص دیرهنگام بیماری است. نفیسی او گفت: چکاپ‌های دوره‌ای برای تعداد بسیاری از زنان پذیرفته نیست و زیاد تر وقتی که مشکل به مرحله های پیشرفته می‌رسد، به پزشک مراجعه می‌کنند.

فلوشیپ جراحی انکوپلاستیک پستان این چنین به تابو‌هایی که در بین زنان مجرد وجود دارد اشاره کرد و افزود: این نگرش تنها اختصاصی زنان متأهل نیست حتی تعداد بسیاری از زنان مجرد نیز همین نگرش را دارند. در بین زنان مجرد، یک تابو به نام «پستان» وجود دارد؛ آنها به دلایل گوناگون از مراجعه به پزشک خودداری می‌کنند. برای مثال، برخی فکر می‌کنند نیازی به چکاپ نیست و برخی دیگر از این که به پزشک مرد مراجعه کنند، غمگین می باشند. برخی به دلایل فرهنگی یا عدم وجود پزشک زن در شهر‌های کوچک، تا حدی مقاومت می‌کنند که در نهایت با بیماری‌های پیشرفته روبرو خواهد شد. این تابو حتی در مرحله های گسترش یافتهتر بیماری هم مشاهده می‌شود. برخی زنان بعد از این که به آنها حرف های می‌شود باید سینه‌شان برداشته شود، از درمان خودداری می‌کنند. بعضی اوقات می‌گویند که اگر در سنین بالاتر همانند ۷۰ سالگی بخواهند ازدواج کنند، دلواپس نقص جسمی خود می باشند.

نفیسی در ادامه به تبلیغات گمراه‌کننده در فضای مجازی اشاره کرد و او گفت: “یکی از مشکلات جدی، تبلیغات نادرست در فضای مجازی است. متأسفانه افرادی که حتی پزشک نیستند، خود را دکتر معارفه می‌کنند و با ترکیب گیاهان گوناگون، روغن‌هایی را تشکیل کرده و به مردم پیشنهاد می‌کنند که ماموگرافی انجام ندهند. آنها ادعا می‌کنند که ماموگرافی خطرناک است و علتجابجایی سلول‌ها می‌شود و در نهایت تبدیل سرطان می‌گردد. این افراد به مردم می‌گویند که به جای ماموگرافی، از روغن ماهی منفعت گیری کنند تا مشکلات پستانشان حل شود؛ اما این ادعا‌ها کاملاً بی‌مبنا است و هیچ پایه علمی ندارد.

او به شایعه‌ای که در رابطه سختی دادن پستان در ماموگرافی وجود دارد، جواب داد و او گفت: برخی اعتقاد دارند که سختی دادن پستان در ماموگرافی امکان پذیر خطرناک باشد و علتجابجایی سلول‌های سرطانی شود، اما این اصلاً درست نیست. سختی دادن پستان در ماموگرافی نه علتترکیدن چیزی می‌شود، نه پاره شدن، و نه پخش شدن سلول‌ها. ماموگرافی یک روش زیاد ایمن است که تنها مقصد آن تشخیص زودهنگام سرطان پستان است. این روش به ما پشتیبانی می‌کند تا بیماری را در مرحله های اولیه، وقتی که سلول‌های سرطانی زیاد کوچک می باشند و تا این مدت در حال رسوب کلسیم‌اند، شناسایی کنیم. این تشخیص زودهنگام می‌تواند سال‌ها قبل از ابراز علائم آشکار بیماری انجام شود و تعداد بسیاری از زنان را از نگرانی‌هایشان رها کند.

نفیسی در رابطه سن مناسب برای اغاز ماموگرافی او گفت: طبق معمولً از سن ۴۰ سالگی به سپس پیشنهاد می‌شود که زنان سالانه یا دو سال یک بار ماموگرافی انجام بدهند. یقیناً اگر فردی در خانواده خود، به خصوص مادر، خواهر یا دختر، موارد ابتلا به سرطان پستان در سنین جوان‌تر داشته باشد، پیشنهاد می‌شود که این چکاپ‌ها را از سن ۳۵ سالگی اغاز کند. وجود سرطان پستان در بستگان درجه یک، همانند مادر یا خواهر، خطر ابتلا به این بیماری را دو برابر می‌کند و اگر دو نفر از بستگان درجه یک مبتلا به این بیماری باشند، خطر سه برابر می‌شود. 

او این چنین پافشاری کرد که در سنین زیر ۴۰ سال نیازی به غربالگری منظم نیست، مگر این که سابقه خانوادگی قوی وجود داشته باشد.

او گفت: غربالگری‌های ماموگرافی باید سپس از دوران قاعدگی انجام شود و قبل از آن پیشنهاد می‌شود که زنان دوش بگیرند. اگر فردی زمان ماموگرافی درد بسیاری دارد، می‌تواند پیش از آن یک مسکن مصرف کند.

رئیس انجمن جراحان پستان ایران با اشاره به آمار‌های مربوط به سرطان پستان در ایران او گفت: بر پایه آخرین آمار وزارت بهداشت، سالانه نزدیک به ۱۵ هزار مورد تازه از سرطان پستان در سرزمین تشخیص داده می‌شود. این به این معناست که تقریباً هر ساعت دو نفر در ایران به سرطان پستان مبتلا خواهد شد. اگرچه این رقم نسبت به سرزمین‌هایی همانند آمریکا و اسکاندیناوی بالاتر نیست، اما شیب صعودی این آمار در ایران دلواپس‌کننده است. پیش‌بینی می‌شود که این روال در سال‌های آینده به نحوه چشم‌گیری افزایش یابد. 

وی درمورد مقدار کشنده بودن این بیماری افزود: سرطان پستان ششمین علت مرگ ناشی از سرطان در هر دو جنس است و در ایران دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان است. خوشبختانه، این نوع سرطان کشنده نیست و درصد بالایی از بیماران بعد از درمان به زندگی عادی بازمی‌گردند. اما از آنجا که مادران ستون خانواده‌ها می باشند، هرگونه صدمه به آنها می‌تواند تأثیرات روانی و اجتماعی عمیقی بر کل خانواده بگذارد. 

در آخر، نفیسی بر اهمیت پیشگیری و تحول سبک زندگی پافشاری کرد و او گفت: تعداد بسیاری از عوامل ابراز سرطان پستان با سبک زندگی مرتبط است. خوشبختانه این نوع سرطان در دسته سرطان‌هایی قرار دارد که با پیشگیری و تحول سبک زندگی می‌توان از آن جلوگیری کرد. به این علت، تحول در شیوه زندگی زنان ایرانی می‌تواند نقش مهمی در افت خطر ابتلا به این بیماری ایفا کند.

روانشناسی و حرکت‌های فرهنگی زنان در برابر سرطان

برای بازدید تأثیرات فرهنگی و روان‌شناختی بر تصمیم‌گیری‌های زنان در روبه رو با این بیماری، او گفت‌وگویی نیز با سمانه رضایی، روان‌شناس و درمانگر، داشتیم.

رضایی به نقش طرحواره‌های ایثار و فداکاری در زنان ایرانی اشاره کرد و او گفت: تعداد بسیاری از زنان ایرانی دیگران را بر خود مقدم می‌دانند و این حرکت را به‌گفتن یک قیمت فرهنگی برداشت می‌کنند. این نگرش علتمی‌شود که آنها کمتر به سلامتی خود اهمیت دهند.

او گفت: یکی دیگر از مسائل رایج، قضیه تکذیب است. افراد به طور کلی در روبه رو با مشکلات جدی، در ابتدا آنها را تکذیب می‌کنند. این تکذیب و این چنین خوش‌بینی افراطی علتمی‌شود تا افراد از پیگیری حالت سلامتی خود خودداری کنند و وقتی به پزشک مراجعه کنند که بیماری به مرحله های پیشرفته رسیده باشد.

رضایی این چنین بر اهمیت آگاهی و خبر‌رسانی در این عرصه اصرار کرد و او گفت: عدم آگاهی و خبر‌رسانی در سطح جامعه، یکی از دلایل مهم بی‌توجهی زنان به چکاپ‌های منظم است. نپرداختن به این قضیه و نبوده است آگاهی کافی، علتشکل‌گیری نگرش‌های غلط نسبت به بیماری و راه حلهای پیشگیری آن می‌شود.

عوامل خطر و راه حلهای پیشگیری

سرطان پستان در تعداد بسیاری از موارد می‌تواند با تغییرات در سبک زندگی و دقت به عوامل خطر کنترل شود. افزایش سن، سابقه خانوادگی، جهش‌های ژنتیکی و تغییرات هورمونی از با اهمیت ترین عواملی می باشند که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش خواهند داد. در عین حال، اضافه وزن، مصرف الکل، و جایگزینی هورمون درمانی نیز از جمله عواملی می باشند که به‌طور مستقیم با افزایش خطر سرطان پستان مرتبط می باشند.

سرطان پستان، اگرچه یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در بین زنان است، اما با تشخیص زودهنگام و تحول سبک زندگی می‌توان از آن پیشگیری کرد. فرهنگ‌سازی در خصوص اهمیت چکاپ‌های منظم و آگاهی‌رسانی گسترده در جامعه از جمله اقداماتی است که می‌تواند به افت آمار مبتلایان پشتیبانی کند. در نهایت، با تحول نگرش و تحکیم اهمیت دقت به سلامت فردی، تعداد بسیاری از مشکلاتی که زنان با آن روبه رو می باشند، قابل پیشگیری و مدیریت خواهد می بود.

گزارش از: زهرا وجدانی

انتهای مطلب/