نگاهی به چند فیلم درمورد پیامبر وحدت/ جای یک سریال خالی است_غروب شهر

به گزارش خبرنگار فرهنگی ، ساخت فیلم در رابطه با پیامبران الهی به علت وجود حساسیت‌ها و تعصبات مذهبی پیروان ادیان گوناگون کار سختی برای هنرمندان و فیلم‌سازان دنیا بوده است. با این حال، پیامبران مدام یکی از سوژه‌های دلنشین برای اهالی سینما بوده و تا بحال فیلم‌ها و سریال‌های گوناگونی درمورد ایشان ساخته شده است. پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) نیز از این قائده مستثنی نیستند و با وجود حساسیت بسیاری که مسلمانان روی پیامبر خود داشته و دارند تا بحال آثار سینمایی گوناگون از سراسر دنیا در خصوص این شخصیت والای مذهبی و تاریخی ساخته و به نمایش درآمده است.

در این گزارش به بهانه گرامیداشت هفته وحدت به معارفه ۶ فیلم با محوریت پیامبر اسلام (ص) خواهیم پرداخت.

۱. «بلال،مؤذن‌الرسول»: این فیلم در سال۱۹۵۳ میلادی و به کارگردانی أحمد الطوخی در سرزمین مصر ساخته شده است. فیلم سینمایی «بلال، مؤذن‌الرسول» در واقع به گفتن زندگی بلال حبشی، اولین مؤذن اسلام، می‌پردازد که در نخستین سال‌های زندگی‌، پدر و مادرش را از دست داده و به بردگی گرفته می‌شود. بلال، بعد از سال‌ها خدمت در رکاب اربابانش، در نهایت و بعد از ظهور دین اسلام به خدای یگانه ایمان آورده و از پرستش بت‌ها دست برمی‌دارد.

این ماجرا علتشکنجه و آزار و اذیت او توسط اربابش می‌شود تا این‌که پیامبر اسلام(ص)، او را از بردگی آزاد کرده و به‌ گفتن یکی از اصحابش می‌پذیرد. بعد از آن‌که ظلم کفار مکه بر مسلمانان افزایش اشکار کرد پیامبر به بلال دستور داد تا به یثرب مهاجرت کند و خودشان هم در آن‌جا به او و دیگر مسلمانان ملحق شدند. سال‌ها سپس و بعد از فتح مکه، بلال بر بام خانه کعبه اذان او گفت و از آن زمان به «مؤذن ‌الرسول» شهرت یافت.این فیلم به نمایش گوشه‌هایی از زندگی بلال حبشی نیز می‌پردازد که در همه فتوحات و لحظات غم‌بار زندگی پیامبر(ص) در کنار ایشان وجود داشته است.

این چنین بلال بعد از فتح مکه با دختری به نام «هند» ازدواج می‌کند که در این فیلم به آن قسمت از زندگی او هم پرداخته شده است. بلال بعد رحلت حضرت محمد(ص) به شام سفر کرد و سال‌های پایانی عمرش را در آن‌جا گذراند و سر انجام در همان شهر از دنیا رفت.«بلال، مؤذن‌الرسول» در واقع شرح زندگی بلال حبشی است که در خلال این داستان، گوشه‌هایی از رأفت نبوی را هم به نمایش می‌گذارد.

۲. «فجرالاسلام»؛ این فیلم در سال ۱۹۷۱ میلادی و در سرزمین مصر تشکیل شده است. کارگردان این فیلم صلاح أبوسیف است. او در قسمت اول این فیلم با نمایش دوران جاهلیت عرب و ترویج خرافه و جادو در بین مردم شبه جزیره عربستان، تلاش در نشان دادن شرایط زندگی پیش از ظهور اسلام دارد. در قسمت دوم فیلم نیز به بعثت پیامبر اکرم(ص) پرداخته شده است. این فیلم در واقع نمایش تفاوت فرهنگ مردم عربستان، پیش و بعد از ظهور اسلام و این چنین تأثیرگذاری پیامبر(ص) بر سبک زندگی مردم عربستان است.

أبوسیف این چنین در این فیلم با نگاهی متفاوت به نمایش درگیری‌های بین کفار و مسلمین در صدر اسلام پرداخته و تلاش کرده است تا این نزاع‌ها را به گفتن یک نماد اجتماعی در راستای نبرد همیشگی خیر و شر به نمایش بگذارد. منفعت گیری از این نگاه در روایت داستان، توانسته است «فجرالاسلام» را به اثری نزدیک در بین فیلم‌هایی که به نمایش نزاع‌های صدر اسلام پرداخته‌اند، تبدیل کند.

۳. «الشیماء، اُخت ‌الرسول»؛ این فیلم در سال ۱۹۷۲ میلادی و یک‌سال بعد از تشکیل فیلم سینمایی «فجرالاسلام»، در سرزمین مصر و به کارگردانی حسین‌الدین مصطفی تشکیل شده است که یکی از مهم‌‎ترین فیلم‌های تاریخی و دینی سرزمین مصر به شمار می‌آید.«شیماء» دختر حلیمه -دایه پیامبر(ص)- و خواهر ناتنی حضرت محمد(ص) است که دوران کودکی خود را در کنار ایشان گذرانده است. حسین‌الدین مصطفی در این فیلم تلاش کرده با نمایش ارادت و احترامی که خانواده حلیمه به پیامبر اسلام داشتند، به روابط خوب بین این دو تن اشاره کند.

این فیلم در ادامه با گفتن سرگذشت و زندگی «شیماء» به رأفت پیامبر(ص) می‌پردازد.داستان فیلم از این قرار است که بعد از آن‌که حضرت محمد(ص) به پیامبری برگزیده می‌شود، همسر «شیماء» به علت حسادت و دشمنی که به پیامبر(ص) داشت به گروهی از کفار ملحق شده و در برابر ایشان می‌ایستد. در همین زمان «شیماء» نزد پیامبر(ص) رفته و از ایشان می‌خواهد تا همسرش را عفو کنند و سرانجام حضرت محمد(ص) نیز در خواست خواهرشان را اجابت کرده و از همسر او می‌گذرند.

۴. «الرساله»؛ احتمالا بتوان تاثییر مصطفی‌ العقاد را معروف‌ترین و شناخته‌شده‌ترین تاثییر در رابطه با زندگی پیامبر اسلام دانست. این فیلم که در ایران با نام «محمد رسول‌الله» شهرت یافته است در سال ۱۹۷۷ میلادی و در سرزمین مصر، با وجود بازیگران سرشناس جهانی نظیر «آنتونی کوئین» ساخته شده است.

این فیلم روایت داستان زندگی پیامبر اکرم(ص) بعد از بعثت و بعد از ۴۰ سالگی حضرت محمد(ص) است که به گفتن اتفاقات صدر اسلام و نمایش همه جنگ‌ها، فتوحات و حوادث تلخ صدر اسلام می‌پردازد.بر پایه برخی گزارش‌ها، این فیلم بعد از آن‌که به ۱۲ زبان دنیا ترجمه و در چند سرزمین پخش شد، جهت گرایش تعدادی از افراد غیر مسلمان به دین اسلام شده است. این چنین به گزارش التحریر، «الرساله» بهترین فیلم تاریخ سینما از نظر تعداد بینندگان برآورد شده است.

۵. «محمد، خاتم الانبیا»؛ این تاثییر یک پویانمایی است که در سال ۲۰۰۲ میلادی و توسط استودیو انیمیشن‌سازی بدر و به کارگردانی ریچارد ریچ آمریکایی تشکیل شده و در سینماهای چند سرزمین به نمایش در آمده است. این انیمشین در واقع تلاش کرده است تا به نمایش روزهای نخست صدر اسلام و روزهای اول بعثت پیامبر(ص) بپردازد.

۶. «محمد رسول‌الله»؛ ساخته مجید مجیدی تنها تاثییر ایرانی حاضر در این لیست است که در سال ۲۰۱۵ میلادی با همکاری هنرمندان بزرگ بین‌المللی در سرزمین ایران ساخته شده است. اگرچه این فیلم در عرصه جهانی موفق نشد به پیروزی چندانی دست اشکار کند، اما در همان سال در ایران به پرفروش‌ترین فیلم سینماها تبدیل و با استقبال خوب مردم و نظر مطلوب علمای اسلام در ایران، روبه رو شد.«محمد رسول‌الله» با نگاهی متفاوت تلاش در نمایش اتفاقات و رویدادهای دوران کودکی حضرت محمد(ص) از زمان تولد تا بعثت، دارد. فیلم با نمایش روزهای حصر مسلمانان در شعب ابی‌طالب اغاز شده و بلافاصله با فلش‌بک به نمایش دوران کودکی پیامبر(ص) می‌پردازد.

در این فیلم رویدادهایی همانند بشارت دیگر ادیان به تولد آخرین فرستاده خدا، جدایی از مادر، دعوا سپاه ابرهه به کعبه و بخشی از کرامات و معجزات حضرت محمد(ص) در دوران کودکی به نمایش درآمده است.اما مسئله قابل دقت درمورد فیلم مجیدی این است که برای ساخت لوکیشن‌های آن هزینه‌ تعداد بسیاری صرف شد و قرار بر این می بود تا فصول فرد دیگر از زندگی حضرت محمد (ص) نیز در قالب آثار سینمایی مجزای فرد دیگر ساخته شود اما این اتفاق رخ نداد. این درحالی است که این روزها قرار است سریال سلمان فارسی به کارگردانی داود میرباقری در لوکیشن حجاز که یکی از لوکیشن‌های فیلم مجیدی بوده است، تصویربرداری شود.

در شرایطی که جهان مملوء از خشونت و شقاوت امروز، تشنه تماشای آثاری با محوریت پیامبر رحمت و الگوی وحدت، حضرت محمد (ص) است و مردم در جای جای جهان بیشتر از هر زمان فرد دیگر به صلح و وحدت نیازمندند، کم‌کاری در عرصه ساخت فیلم‌هایی که بتوانند گوشه‌ای از مکارم و خصوصیات والای حضرت ختمی مرتبت، محمد مصطفی (ص) را به عکس بکشند و در مقیاس جهانی بر افکار عمومی اثرگذار باشند، به هیچ وجه قابل توجیه نیست.

امید است که مسئولین و سیاست‌گذاران سینمای ایران به اهمیت راهبردی این قضیه پی ببرند و انتظار مخاطبان مشتاق در اقصی‌نقاط جهان برای تماشای آثار سینمایی با محوریت پیامبر اکرم (ص) روی پرده نقره‌ای رنگ سینما بیشتر از این به درازا نکشد.

از طرفی همگان می‌دانند این روزها سیدداود میرباقری کارگردان سینما و تلویزیون مشغول ساخت سریال سلمان فارسی یکی از صحابه پیامبر اسلام است. طبق معمولً دیگر آثار او خصوصاً «مختارنامه» ثابت کرد چه مقدار می‌تواند در دنیا قابل شناسایی و معارفه باشد. از این رو در کنار اهمیت ساخت فیلم‌های سینمایی تاریخی و دینی باید به ساخت سریال‌های دینی و مذهبی اهمیت داده شود. 

همچون این که مجید مجیدی با ساخت فیلم «محمد رسول‌الله» به دوران کودکی پیامبر اسلام پرداخت و همگان چشم به راه ادامه آن در دوران رسالت و سختی‌های دوران پیامبری حضرت محمد(ص) بودند اما دیگر ادامه اشکار نکرد؛ اکنون احتمالا در دورانی که زیاد تر کمپانی‌های ساخت فیلم به سریال‌سازی روی آورده‌اند ساخت سریالی درمورد پیامبر اسلام الزام داشته و اثرگذار باشد. 

انتهای مطلب/