برای نظام سلامت ایران/ ویژگی های وزیر بهداشت دولت چهاردهم – غروب شهر

به نقل از خبرنگار مهر، ابراهیم نوری گوشکی متخصص پزشکی خانواده، در یادداشتی به اهمیت حوزه سلامت پرداخت و نکاتی را حوالی انتخاب وزیر بهداشت و برتری‌های دولت چهاردهم، نقل کرد.

امروزه نظام بهداشت و درمان، یکی از معیارهای پیشرفت جوامع به حساب می اید، به طوری که کشورهای دارای شاخص‌های بهداشتی درمانی استاندارد، جز کشورهای پیشرفته و برخوردار و ملل فاقد این گونه شاخص‌ها در رده کشورهای عقب‌افتاده و غیر برخوردار قرار می‌گیرند. با وجود پیشرفت‌های قابل احتیاط‌ای که طی سه دهه تازه در عرصه‌های گوناگون بهداشتی و درمانی در سرزمین ایران به وقوع مدام و جایگاه کشورمان در بین کشورهای رو به گسترش زیاد ارتقا یافته است، تا این مدت راهی طویل جهت نیل به استانداردهای بهداشتی و درمانی فرا روی ما قرار دارد. یکی از عوامل تاثییر گذار بر بهبود و گسترش شاخص‌های سلامت دقت اختصاصی به انتخاب سکاندار سلامت سرزمین و مشخصه‌های وی است.

نظام سلامت امروز به یک سکاندار درمان محور نیازی ندارد. نظام سلامت امروز به یک وزیری که تا این مدت نیامده، منبع های مادی، مدیریتی و اجرایی در دسترس این وزارتخانه را بین دوستان و یارانش بذل و بخشش کند، نیازی ندارد. حتی به یک وزیر تحول گرا هم نیازی ندارد. نظام سلامت امروز مقداری بیمار است و تحمل زخم‌های زیاد تر را هم ندارد. مداخله در برنامه‌هایش جهت صدمه به جسم و روح بی جانش می‌شود و صدمه آن را مردم با درد و رنج بیماری و هزینه‌های کمر شکن درمان و دارو و سردرگمی در مراکز تشخیصی درمانی بایستی به جان بخرند.

نظام سلامت امروز دیگر نیاز به وزیری ندارد که می‌خواهد در دوره صدارتش به جستوجو آزمون و خطای مطرح‌های ملی باشد چرا که به قدر کافی مطرح و پروژه‌های ناتمام دیده و امید و افقی برای گسترش و گسترش زیاد تر برنامه‌های جاری ندارد. نظام سلامت دیگر به وزیری نیاز ندارد که همه منبع های مادی و انسانی این وزارتخانه را به مصرف رساند و در آخر دوره اش، فرسودگی نیروی انسانی و عدم تحقق اهداف را به پای دستاوردهایش بگذارد.

نظام سلامت به وزیری نیاز ندارد که به جستوجو برنامه‌های تبلیغاتی بوده و حلقه دوستانش را تنگ کرده باشد. نظام سلامت به وزیری نیاز ندارد که اختلاف طبقاتی را در همه عرصه‌ها در طبقات وزارتش بتوان بخوبی حس کرد.

نظام سلامت امروز به فردی نیاز دارد که نخبگانش را بشناسد، موافقان و مخالفانش را دور یک میز جمع کند و در اتاق‌های فکر و سیاست‌گذاری با مشورت متخصصین و نخبگان، برنامه‌های سلامت را به پیش ببرد.

نظام سلامت امروز به فردی نیاز دارد که منبع های محدود سلامت را هدر ندهد، بر آلام مردمش از هزینه‌های کمر شکن درمان و افتدارو و تجهیزات پزشکی مرحم گذارد. نظام سلامت امروز به فردی نیاز دارد که سیاسی کاری نکند و بیشتر از هر چیز سلامت مردم برایش برتری باشد. به وزیری نیاز دارد که به پیشگیری مقدم بر درمان باور راسخ داشته باشد و برای اجرای همه عیار پزشکی خانواده و نظام ارجاع کمر همت بسته باشد.

وزیر دولت چهاردهم باید به عدل در سلامت باور داشته باشد، سلامت مردم اولویتش باشد و رضایت سیاسیون برای اهداف و مقاصد شخصی را کنار بگذارد.

نظام سلامت امروز به وزیری نیاز دارد که شجاع، صبور و پاکدست بوده و در برخورد با موریانه‌های فساد که سال‌ها است به درخت تنومند نظام سلامت صدمه رسانده، سفارشی عمل ننماید و آنها را از چرخه مدیریتی سلامت بیرون بکشد و در حوزه تحت امرش در این خصوص مماشات نکند.

وزیری که چنان محبوبیت، توانمندی و جاذبه‌ای داشته باشد که بتواند نظر دیگر ذی‌نفعان در همکاری با برنامه‌های سلامت را جلب نموده و نقش آنها را در سلامت جامعه تبیین و اظهار کند. وزیر بهداشتی که خبره بوده و در چند و چون تعامل با دیگران باشد.

به وزیری نیاز دارد که نیروی انسانی را با اجرای مطرح‌های گوناگون و بی نتیجه، خسته و فرسوده نکند؛ برای جذب و جلب نیروی انسانی، خودی و ناخودی نکند، شرایط منفعت گیری از مجوزهای جذب نیرو را برای همه ذی‌نفعان فراهم نماید و جذب موردی و انتخاب سلیقه‌ای در به کارگیری نیرو انسانی را از برتری‌های خود بیرون بکشد.

وزیر بهداشتی که آغوشش را برای نخبگان، متخصصان و کادر سلامت خصوصاً نخبگانی که در حال مهاجرت می باشند بگشاید و به مشکلات آنها دقت کند و با نظر و راهکارهای اجرایی با منفعت گیری از نظرات و شراکت آنان راه اشتغال، دلگرمی و ذوق ماندن در نظام سلامت را برایشان فراهم نماید.

وزیر بهداشتی که نیروی انسانی با توانایی اش را با نادیده گرفتن و عدم شراکت در تصمیم‌های مهم سلامت و جانشین نمودن آنها با نیروهای تازه کار و کم توانایی و بعضاً بی توانایی با شعار جوان گرایی دلسرد نکند و با تشکیل مشوق‌های انگیزشی، در راه گسترش سلامت سرزمین قدم بردارد.

وزیری که خواست‌ها و پیشنهادات به حق کادر سلامت را بدون جواب نگذارد، به عدل حرکت نموده و مدیران و معاونین زیر مجموعه اش چه در ستاد وزارتخانه و چه دانشگاه / دانشکده‌های علوم پزشکی سرزمین را به دور از قوم گرایی، دسته بندی گروهی، سیاسی، مذهبی و قبیله‌ای، رفاقت، دوستی و سفارشی با با لیاقت گزینی، از بین نخبگان و متخصصین و دلسوزانی که بعضاً سال‌ها است در نظام مدیریتی سلامت سرزمین جایی نداشته اند انتخاب نماید تا با شراکت جمعی بتوانند برنامه‌های سلامت را پیش ببرند.

وزیر بهداشتی که بتواند سند خروج از بحران جاری نظام سلامت، سند تثبیت شرایط جاری سلامت، سند افق گشایی و…، یا چیزی نظیر اینها را در حوزه سلامت بنویسد و به نظام سلامت اظهار کند تا تحقق برخی شرایط آن (شرایط را فهرست نماید)، امکان طرحی نو در نظام سلامت منتفی است و در این چنین شرایطی، تدوین و تصویب مطرح‌های ملی با هزینه‌های بالا بدون چشم انداز و فراهم نمودن زیرساخت‌های اولیه و جلب مطمعن و فرهنگ سازی مردم به گفتن اندوخته اجتماعی یک شیوه نامه صوری و تشریفاتی است که هیچ تاثییر واقعی بر نظام سلامت سرزمین ندارد و برعکس قسمت بسیاری از انرژی و منبع های نظام سلامت را در مسیرهای گوناگون و به گمان زیادً غیر الزامی هدر می‌دهد. وزیر بهداشتی که می‌داند اکنون زمان اجرای مطرح‌های ملی نیست و اگر بهترین برنامه‌ها و پیشنهاد‌ها و تبصره‌ها و سیاست‌ها و مطرح‌ها هم تصویب شود نه شرایط نظام سلامت سرزمین اجازه می‌دهد نه منبع های مالی پایدار است و نه دولت انسجام کافی برای تحقق آنها را دارد.

وزیر بهداشت دولت چهاردهم اگر می‌خواهد تحولی در نظام سلامت تشکیل کند باید سندی بنویسد و پیشنهاد کند که حل و فصل چند بحران مهم نظام سلامت سرزمین را در برتری اول خود (افتدارو و ملزومات پزشکی سردرگمی مردم در چرخه ارجاع، پرداخت هزینه‌های سرسام آور درمان‌های پزشکی با پرداخت از جیب مردم، خروج نخبگان علوم پزشکی سرزمین، خودکشی کارکنان بهداشت و درمان و…) قرار داده و بگذارد بقیه برنامه‌های سلامت فعلاً به روال جاری خود پیش برود.

وزیر بهداشت دولت چهاردهم بایستی برنامه‌هایی برای مطمعن بخشی به مردم، امیدآفرینی در جامعه پزشکی، با ارامش سازی شرایط جاری نظام سلامت، افق گشایی و شفافیت، انسجام بخشی و جلوگیری از خروج اندوخته پزشکی سرزمین داشته باشد.

همه این‌ها در تنگناهای جاری جاری هم تا حدی انجام شدنی است، به شرط آن که رئیس جمهور چهاردهم فردی را برای مسند وزارت بهداشت انتخاب کند که به همه این موارد معتقد باشد و با نگه داری استقلال و ضمانت به وظایفی که قانون برای صیانت از سلامت مردم برعهده او گذاشته است، به دور از قوم گرایی، سیاسی بازی، لابی گرایی، رفاقت و … با مشورت نخبگان عمل نماید.

وزیر بهداشتی که بتواند بخشی از مسئولیت‌های سلامت را محقق کند. وزیر بهداشتی که با مردم پیمان ببندد که اگر موفق نشد، صادقانه به آنان اظهار کند که نمی‌تواند، از مسند خود کنار رفته و از مردم بابت مشکلات حوزه سلامت در دوره صدارتش معذرت خواهی کند.